China voor 1 dag

Ruim 12 uur wachten op een vliegveld is geen pretje. En al helemaal het vliegveld in Guanghzou niet. Waar een kopje koffie al snel rond de $10 kost. Ik hoopte dan ook dat ik een 24 uurs visum voor China zou kunnen krijgen zodat ik de wachttijd in GUanghzou door zou kunnen brengen. En dat draaide uit op een compleet avontuur. Nadat ik samen met nog iemand toestemming hadden gekregen om van het vliegveld af te gaan werden we met persoonlijke escorte begeleid naar de uitgang. Alle rijen omzeilend. vervolgens werden we in een busje gedropt. Op de vraag waar dat busje heen ging werd simpelweg geen antwoord gegeven. Niet uit onwil maar meer omdat ze geen Engels spreken. Na twee rondjes vliegveld wordt er nog iemand opgepikt en worden we na een kwartiertje bij een hotel afgezet. De meneer aan de balie wil ons meteen inchecken en kijkt raar op als wij maar no, no, no blijven zeggen. Gelukkig is er een dame die engels spreekt en die begreep gelukkig wel wat we wilden. Legde de metro kaart voor ons uit met daarbij ook de westerse namen en gaf aan waar we heen konden gaan. Ook konden we meteen geld wisslen. Ook handig. En daarna dus op naar de metro en na een token gescoord te hebben de metro in. Als we op ons eindpunt uitstappen komen we terecht in een of ander overdekt winkelcentrum. Niet echt wat we in gedachten hadden, maar de sandwich hier is lekker en wordt geserveerd met plastic handschoenen. Schone handen dus, ook na het eten. Vreemd maar wel makkelijk! We vragen hier ook naar de markt waar we eigenijk heen willen en na veel rondvragen weet een van de bezoekers waar we moeten zijn. Het metro kaartje wordt erbij gehaald en er wordt op aangegeven welk station we moeten hebben. En, als we daar uitstappen komen we opnieuw in een groot overdekt winkelcentrum terecht. Maar... als we naar buiten lopen dan zijn er de kleine straatjes, markt en meer. In een aantal kraampjes zie ik fruit en groente voorbij komen die ik nog nooit heb gezien. Maar ook op proteine gebied was er veel waar ik toch even bij moest slikken. Of liever gezegd niet aan slikken zou moeten denken! Krokodil, schildpad, kikkers, slangen, schorpioenen en hagedissen passeren de revu. En nog veel meer, dat ik niet thuis kan brengen en niet eens weet of het uberhaupt we eetbaar is.
In een van de stalletjes koop ik een soort van snoepjes, maar weet nog steeds niet echt wat het zijn. Vanochtend de snoepjes eens goed bekeken. Lijkt erop dat het een soort van chutney is in kleine verpakkingen. Daar houdt ik het ook maar op.
Een deel van de vrouwelijk jeugd loopt in zeer korte popperige jurkjes met torenhoge hakken eronder. Al dan niet met sleehak. Het haar keurig gestyled en in de hand de onvermijdelijke smartphone. En daar zie je ook de metro iedereen mee. Na rondgeslenterd te hebben belanden we op een pleintje waar veel mensen zitten en zijn daar ook maar even gaan zitten. Leuk mensen kijken en nog wat fotootjes maken. Want dat blijf ik toch het leukst vinden. De dame die deze middag met mij op stap was verbaasde zich er maar over. Dat contact leggen met mensen zoveel gemakkelijker werd als je een camera in de hand houdt. En dat klopt. Het mooiste voorbeeld daarvan is een van de laatste foto's die ik maakte. Een paar oudere mannen die heerlijk zitten te praten. Ik loop er met mijn camera op af om een foto van ze te maken. En terwijl ik de foto maak is een van de andere mannen opgestaan, heeft zijn smartphone gepakt en van mij een foto gemaakt terwijl ik sta te fotograferen. Als we elkaar de foto laten zien moeten we hard lachen. Met een high five en brede lach nemen we afscheid. Dit zijn de mooiste momenten!

Van bush babe naar beach babe

De dag
maakt plaats
voor de nacht
zachte avondzon
koele bries
ruisende zee
er is
geen tijd

Het leven hier is nu volledig tot stilstand gekomen. De avond is gevallen en ik luier aan het strand. Genietend van de zonsondergang. Een mojito en verse kreeftjes als avond eten terwijl verdwaalde vuurpijlen hun weg vinden.
Ik laaf me in deze tijdloze ruimte. Mijn bubbel. Ik mijmer over de afgelopen dagen. Mijn avonturen en de plaats die reizen in mijn leven inneemt. Maar ook de plaats die fotograferen inmiddels inneemt. Juist door mijn camera maak ik contact, barsten we in lachen uit en beginnen te praten. Mooie verhalen. Over het schattige meisje in de roze jurk die me eigenwijs aankeek maar het op een keihard huilen zette toe ik haar haarzelf liet zien. Of de dame in de hangmat die zichzelf nog nooit op de foto gezien had en nog een keer wilde poseren maar zonder hoofddoek. Of de vrouw die me glimlachend aankeek en in mijn hand kneep toe ze de foto zag. Het meisje dat enthousiast naar me zwaaide en haar nu al rotte tandjes bloot lachte maar op de foto alleen maar wilde glimlachen. En haar broertje wilde eigenlijk helemaal niet op de foto. De dame die me de kreeftjes verkoopt. En me er nog een extra geeft als ze zichzelf op de foto ziet. Maar ook de niet gemaakte beelden. het meisje dat vanmiddag mijn handen en voeten er weer netjes uit liet zien en vertelde dat ze net twee weken geleden een kindje had verloren dat een jaar oud was. Dat ze er niet bij was toe het gebeurde omdat ze geld aan het verdienen was.

Ik moest hier wel zijn. Niet alleen hier. Ik moest deze reis wel maken. Los van tijd te komen. Een andere dimensie die mijn wereld elk uur weer een stukje groter maakt. Een dimensie die mijn denken aan het denken zet. Mijn kijken laat zien, mijn horen laat luisteren. De dimensie waarin ik naadloos stap van zijn naar worden naar zijn en naar worden. Als in een oneindig ritme. Alles los van tijd...

Life is what YOU make of it!

Soms kom je op een plek waarvan je denkt: wat moet ik hier in godsnaam. Dat gebeurde mij dus vandaag. Leuk hotel, maar in the middle of fucking nowhere en een staf die vrijwel geen woord engels spreekt. Echter wel op loopafstand van het strand. Dus loop ik, slecht gehumeurd naar het strand, waar twee blaffende honden me opwachten. Verder is er niets. Ik ga balend weer terug. En bedenk me dat ik dan maar gewoon Kep in moet gaan. Ik regel na veel gedoe een tuktuk. En nu, eenmaal in Kep is mijn humeur weer helemaal ok. Volop restaurantjes om lekker te zitten. Niet aan zee, maar op zee! Elk restaurantje heeft eenoverdekt terras dat op palen boven de zee gebouwd is. Prachtig uitzicht! Lokale vissers die onder mijn neus hun netten uitslaan en krabbenfuiken die aan land getrokken worden. Dit is wel relaxed.
Een schaaltje verse loempia's als verlate lunch. Tourtje voor morgen geboekt naar Rabbit Island: strand, massage aan het strand, lekker eten, beetje zwemmen, beetje zonnen. Life is good! But be sure you are in the driver seat!

Stil, gewoon even stil

Even stil
gewoon
even stil
niets zeggen
vooral
niet denken
alleen kijken
voelen
verbazing
en verwondering
vol afschuw

Die plek waar duizenden mensen de dood ingedreven zijn. Mensen gevlucht zijn. Opgepakt zijn met de enige reden dat ze in de stad woonden. Plattelanders en stedelingen. Hullie en zullie. Maar de stedelingen werden gedwongen plattelanders te worden. Zonder kennis van zaken. Dus straf. Waar mensen in grotten gegooid werden. Gedwongen werden met elkaar te trouwen. Waar mensen gemarteld werden. Ondersteboven gehangen werden zodat ze de waarheid gingen vertellen die nooit zou komen. Geen vrijheid. Waar zelfmoord de enige vrijheid was.

Als je dat allemaal meegemaakt hebt. Hoe dapper en sterk en mooi ben je dan als je nu, dag in dag uit, bent op de plek waar je nooit had willen zijn. Om te vertellen. Om je zijn te laten worden. Pas dan denken. S21. Survivor. HELD!

Vleermuizen legioen

Daar sta je dan. Rond zonsondergang. Beneden aan een berg, te kijken naar een grot waar gedurende 20 minuten alleen maar vleermuizen uit komen vliegen. Als in een lang lint vliegen ze achter elkaar aan dezelfde kant op alsware het een grote zwerm vogels. Een bijzonder gezicht. Als je naar de grot kijkt zie je ze bijna omhoog de opening uitvliegen. Bijzonder wel om zo de dag te eindigen. Want ik begon de dag zeker niet met vleermuizen! Ik begon de dag op de bamboo trein voor een ritje over het spoor. Origineel het spoor tussen Battambang en Phnom Penh maar al lang niet meer in gebruik. Leuk om zittend op een soort van vlot op het spoor het landschap aan je voorbij te zien trekken. En het wordt helemaal spannend als er tegenliggers komen. Een van de vlotjes moet dan van het spoor getild worden zodat het andere vlot kan passeren. De trip eindigt bij een steenbakkerij om dan via hetzelfde spoor weer terug te gaan. Uiteraard met tegenliggers. Tripje door Battambang is leuk. De stop bij het Monument van Rode Khmer indrukwekkend. Sambo mijn gids kan er maar moeilijk over vertellen. Zijn vader is gedood, zijn zus, ooms en tantes. Hij heeft zelf, jong als hij toen was (4-9 jr) moeten werken voor de Rode Khmer. Klein als hij was, poepscheppen van de koeien, die laten drogen zodat deze als brandstof gebruikt kon worden. Ik zie de pijn in zijn ogen als het het verhaal vertelt, voel de pijn bijna als hij bij het monument het verhaal vertelt wat uitgebeeld wordt op de stenen...

And now something completely diferent

Nu inderdaad iets totaal anders. Weg van de toeristen. Weg van de drukte. Als ik opzij kijk uit het raam van de auto lijkt het alsof we door NEderland rijden. Zo vlak is het hier. Alleen de palmbomen her en der en de vissers in blote bovenlijven in de slootjes langs de kant van de weg laten me realiseren dat dit echt Cambodja is. Het platteland is echt weg van de drukte. Hier lijkt niet alleen de tijd stil te hebben gestaan, hier is er eigenlijk geen tijd. niets gaat op de klok, alles gaat op het ritme van dag en nacht. Gevoel. De natuur domineert. Samen met de haan en de radio die om vijf uur in de ochtend om het hardst de reveille kraaien. Ik slaap bij mensen thuis. Een huis op stelten. Waar ik tussen de planken door kan kijken naar wat er beneden me gebeurt. Onder het huis hangen de hangmatten, waar je in de schaduw heerlijk kunt luieren, slapen, liggen, praten, zitten en gewoon lummelen. Dat laatse hoort hier gewoon bij het leven. Als je niets te doen hebt kruip je in de hangmat. Schommelt wat heen en weer, dommelt wat.
En dat doe ik ook. Als we om een uur of een hier aankomen zegt de gastheer me dat ik toto half drie de tijd heb om uit te rusten (waarvan in godsnaam?) maar ik zet mijn tas boven op de kamer en kruip heerlijk lui de hangmat in. ALsof ik niet anders gewend ben. Mijn ogen worden zwaar van de lome warmte en het geschommel. Als we de tempel bezoeken die hie staat is de warmte al uit de lucht. Ook hier weer een prachtig bouwwerk, maar wat vervallen! We kunnen er omheen lopen en een aantal plekken in de tempel bezoeken maar daar houdt het mee op. Het diner van de homestay wordt 's avonds opgediend op het terrein voor de tempel. Omgeven door vier kampvuurtjes staan er twee tafeltjes en wordt het eten opgediend. Bijzonder. En daarna is het eigenlijk gewoon bedtijd. Nog even in de hangmat om wat te kletsen. En dan slapen. Het is op de kamer klef warm. ook de ventilator brangt daarin geen verandering. En als om 5 uur de haan samen met de radio reveille kraait, heb ik hete idee dat ik net in slaap gevallen ben...

Een van de tempels hier. Opnieuw de 4 hoofden


Mijn hotel


Gastvrouw met kindje (2 mnd)


Onderweg

Just one of those days

Vandaag is zo'n dag die ik elke reis wel een keer heb. Geen zin. Mijn stemming is melancholiek, mijn tranen zitten hoog. Uitgerekend vandaag. Ik wil geen afscheid nemen van de plekken waar ik me zo thuis voel. Ik bezoek de mooiste plekjes nog een keer. Als vaarwel, geen afscheid, maar wel met weemoed en tranen. Afscheid nemen doet pijn. Wist ik maar waarom. Wist ik maar waarom de rust me nu hier niet met rust laat. Me vasthoudt in haar greep zonder los te laten.

Nu
zou ik
voor altijd
omhelst
willen worden
door deze bomen
nooit meer
los te laten
voor altijd
hier
te kunnen zijn
in het
verleden
in de
toekomst
nu

De bomen in Ta Prom zijn als gouden wachters. Sterk en groot. Hun wortels verweven met de tempel. Sterk en groot. Zacht in het zonlicht. Hard om los te maken wat wankelt. Hier in alle drukte rust vinden. Op die plekken waar bijna niemand komt. Waar de wind zacht en koel voelt, waar stemmen gedempt lijken. Waar je de wind door de bomen hoort zingen, de bladeren laat ritselen. Zachte zee van geluiden bijgestaan door het lawaai van de groen papegaaien die hier rond vliegen. Ta Prom voelt als mijn huis, net als de Bayon. Mijn tranen vermengen zich met het zweet op mijn gezicht. En ik vraag me af wat er straks gebeurt als ik de trappen van de Bayon op loop. In gedachten zie ik de gezichten stilletjes glimlachen. Niemand die het hoort. Niemand die het ziet. Alleen mijn hart, mijn ziel.

Hier
de laatste
zonnestralen
van de dag opvangen
Hier
waar de wind
vlagen
van koelte stuurt
als warme omarming
Hier
ben ik omgeven
door rust
door stil
lachende gezichten
Hier
afscheid nemen
waar de wereld
stil staat
waar
alles los
van tijd is
Hier
laat ik
mijn ziel los

Mijn trip in Siem Reap afsluiten in de Bayon was een goed keus. Het zachte licht zorgde voor glimlachende beelden die in mijn gedachten stiekum fluisterden dat het goed was. De wind die de hitte van de dag wegblies, me omhelst en net als de beelden laat weten dat het goed is. En ze geven me een cadeautje, als de perfecte aflsuiting. een jonge monnik die met zijn oranje gewaad maar al te graag poseert. Prachtig afsteekt tegen de veel meer dan simpel grijze beelden. Zo mooi kan een dag eindigen. De weemoed en heimwee van het straks niet meer hier in de tempels ronddwalen overheerst nog steeds maar zorgt nu in plaats van tranen voor een zachte glimlach op mijn gezicht. Ik weet nu dat als ik de tijd maar los kan laten ik hier altijd naar toe kan. Deze plekken zal ik altijd terugvinden. Die plekken waar simpelweg geen tijd bestaat. Het parallel universum waar je kunt kiezen waar je zijn wilt. Waar je weer kunt worden na het zijn...

without words

Op het moment
dat de zon
de dag verovert
heeft op de nacht
betreed ik de Bayon
omgeven
door starende gezichten
laat ik me meevoeren
in het ritme
van licht
en schaduw
zachte
en harde lijnen

Nu als de rust nog overheerst lijken de gezichten in de zon tot leven te komen, totdat de toeristen de trappen bestormen ze weer verworden toto het strakke zachte masker van altijd. Alleen dan nog heerst er rust in het midden van de tempel. Daar waar het Buddha beeld, omringd door kaarsen en wierook voor gedempte stilte zorgt. De stemmen van de toeristen lijken gedempt te worden hier. Alsof het geluid hier geen toegang heeft. Net als het licht overigens want het is het pikkedonker. Wat de vleermuizen wel plezierig vinden en dat ruik je. Los daarvan is het een plek waar je je even terug kunt trekken. Waar je de stilte kunt voelen en midden in de drukte rust in jezelf kunt vinden.

Als stenen zouden kunnen praten...

De eerste dagen zitten erop. Dagen vol stof, zweet, zonneschijn en onwaarschijnlijk veel indrukken! Ik heb nu inmiddels wel alle tempels bezocht. De komende dagen is het meer te bedenken naar welke tempels ik weer terug wil gaan. En dat zijn er best nog wel een paar. De Bayon staat daarvan erg hoog op het lijstje en wordt morgen de eerste stop. En als jullie denken dat ik nog een beetje aan het luieren ben. Vanochtend stapte ik om 5 uur in de tuktuk voor de zonsopgang (die er dus niet was...) en morgen zit ik om 6.30 in de tuktuk richting de tempels. Het is heerlijk om de tempels vroeg te bezoeken. Niet alleen vanwege het licht maar vooral ook om de grote drommen Chinezen, Koreanen en Japanners te ontlopen. Want die zijn er hier in zeer grote getale.
Heb vanochtend mijn gids aan de kant gezet. Hij bleef maar in sneltrein vaart door de tempels heenlopen terwijl ik daar meters achter bleef, gewoon mijn eigen gang ging. En dat is eigenlijk wel zo plezierig, hoewel ik moet toegeven dat hij me wel een aantal mooie spots heeft laten zien :)
MOrgen dus de Bayon. Een tempel die bestaat uit 49 torens die vrijwel allemaal bestaan uit 4 buddha gezichten. Indrukwekkend! Vanochtend meteen na de zonsopgang naar Ta Prom geweest, de tempel waar de bomen over sommige stukken steen groeien, alsof ze de tempel stenen voor altijd willen omarmen en niet prijs willen geven wat er nog meer is. Bijzonder! Gisteren ook een tochtje gemaakt buiten Siem Reap. Een tempel die misschien nog wel indrukwekkende was dan Ta Prom. Volledig vervallen dat wel, maar juist daardoor ook erg bijzonder. Je kunt daar letterlijk over de tempelmuren lopen door houten vlonders en trappen die ze aangebracht hebben. En ja, op sommige plekken wordt er gewoon van je verwacht dat je wat klim en klauterwerk doet. En dat is best zweten met meer dan 30 op de thermometer. Het betere klim en klauterwerk was overigens vandaag. Een van de tempels is in een sooort van piramide gebouwd met de bijbehorende steile traptreden. Naar bovenklauteren was zweten maar zeker niet het ergste. Dat kwam toen ik uiteindelijk naar beneden wilde. Toen ik vol goede moed naar de trap liep om de afdaling te beginnen moest ik wel even slikken. Ik had me niet gerealiserd dat het zo steil was :) De paar rondjes die ik boven extra heb gelopen om moed te verzamelen deden de afdaling echter niet minder steil lijken. Ik moest er gewoon aan geloven. En oh... pfffff die eerste tree naar beneden daar waar er nog geen houvast was voor je handen en je alleen maar de diepte had die was het ergste! Ik was blij dat ik weer heelhuids beneden was en zag sommige mensen ook moed verzamelen om de trap op te gaan.

En ja, er zijn nog veel meer verhalen en ook bijbehorende foto's. De wireless verbonding ligt er helaas even uit en ik heb weinig zin om mijn foto's hier op de lokale computer te dowloaden. Maar die houden jullie echt te goed!


Ik duik nu mijn bedje in enne... had ik al gezegd dat de voetmassages hier echt heerlijk zijn?


en een eerste impressie, ruw materiaal nog!

The eagle has landed

Eindelijk ben ik er. Na ruim een dag reizen ben ik weer thuis. Tenminste het voelt zo heerlijk aan als thuiskomen. Mijn bagage dacht er overigens anders over. Die had op eigen houtje besloten naar Ho Chi Min Stad te gaan, maar daar hebben ze hem snel weer op het rechte pad gezet. Nu in het restaurant van het hotel, met slippertjes, t-shirt en heerlijke verse ananas sap. Snel een hapje eten en daarna wil ik alleen nog maar douchen en tukken!

De vlucht van Southern China eindigde in Guangzhou overigens met een filmpje met onvervalste ochtendgymnnastiek. En of we maar even mee wilden doen. De oefenigen op het scherm worden perfect en volledig synchroon voorgedaan en uitgevoerd door de immer lachende stewardessen. Alles in het chinees uiteraard met daarbij dan wel weer een bijna onleesbare engelse ondertiteling. Weet je tenminste waar je het voor doet. De oefeningen spreken overigens geheel voor zich, maar wel gebaseerd op eeuwenoude chinese wijheden die de Qi weer laten stromen. Ik kan eigenlijk niets anders doen dan met open mond en ingheouden lach er naar kijken. Het geheel is bijna te komisch voor woorden. Hoe bijzonder het ook is. Dat geef ik toe. Wat ze nog wel veel beter kunnen leren is het spreken van engels. De mededelingen die vanuit de cockpit zo af en toe de cabine ingeslingerd worden zijn verre van verstaanbaar. turbulentie wordt tulbence, natuurlijk is er bleakfest wis noo (noodles)or egg. De stweard kijkt daarbij ook nog eens lekker nors en dwingt je zonder problemen gewoon dat op wat hij in zijn handen heeft. En de prijzen op het vliegveld van Guangzhou zijn echt van de zotte. Om een beetje wakker te blijven ga ik op zoek naar koffie. Geen Starbucks hier maar een gewone bar die ook koffie verkoopt. En daar durven ze serieus $13 voor een bekertje latte te vragen. Ik vraag nog twee keer naar de prijs maar $13 is mij echt veel te duur. Een paar tentjes verder is de koffie $7. Nog steeds aan de prijs. Maar om de komende uren te overleven moet er echt caffeine in mijn motortje!

En als je zo lang in het vliegtuig zit heb je behoorlijk wat tijd om filpmjes te kijken, na te denken, te slapen en te lezen. En nadenken heeft wel tot resultaat geleid. Voor mijn opdracht worstelde ik met het begrip vertraging. Want voor mij is vertraging ook versnelling. Twee dimensionaal gedacht blijkt nu. Want toen ik een factor tijd toevoegde kwam ik erachter dat vertraging loskomen van tijd is. Tijd is wat we zelf creeeren. En in die dimensie vloeien vertraging en versnelling eigenlijk in elkaar over. En binnen die kaders kan ik mezelf helemaal kwijt. Want dat is precies wat is tijdens het reizen doe. De tijd loslaten. En dat gaat ook het grote thema worden, voor zowel de foto's voor het boek als de andere opdracht: Los van tijd.

Als vrijheid
de overhand heeft
en versnelling
en vertraging
versmolten zijn
dan begint
het echte avontuur
van worden
van zijn
waar verbazing
verwondering wordt
dan, pas dan
kun je voelen
wie je bent

En dan terug naar vandaag. Na een uurtje diepe slaap en een heerlijke lange douche hijs ik me in mijn spijkerbroek, t-shirt met lange mouwen en mijn gympies. Balen want hoe lekker zou een schoon shirtje en slippertjes nu zijn. Maar goed. We gaan naar een van de tempels waar een schattige oude-ik-ben-van-de-mona-toetjes-monnik het ritueel van de zegening aan het voorbereiden is. Voor een mooie reis, gezondheid en geluk. En zo ga ik de komende tijd met een rood bandje om mijn pols op pad. Wat een prachtige eerste dag, die helemaal goed afgesloten wordt als ik om half zeven weer op het vliegveld staat om mijn eigenwijze tas in mijn armen te sluiten.

Morgen naar Angkor. Heb er nu al zin in... en straks toch ook nog maar even de voetjes laten masseren voor ik ga slapen...
Beloof ik ook dat ik wat fotootjes upload!