Cuba Libre!

Donderdag
De lucht voelt zwaar en warm. Grijze wolken met hier en daar een strookje blauw. Vanuit de lucht zag Cuba er eigenlijk niet bijzonder uit. Groen, wat wegen die het groene land doorkruisen en hier en daar een handje huizen.
Maar nu, in de taxi vanaf het vliegveld ga je echt wel even terug in de tijd. Vooral door de auto’s. En die zijn niet alleen oud, ze ruiken ook oud. Ze bepalen wel meteen het straatbeeld. Bijzonder!

Als ik het hotel uitloop spettert het wat, maar niemand lijkt zich daar iets van aan te trekken. Het hotel staat midden in het Havana Viejo. Het oude Havana. En zodra je door de straten loopt ben je ook echt in Cuba. Salsa muziek klinkt uit de diverse straatjes, en overal zitten en staan mensen. Leunend tegen de deurpost of gewoon zittend op de stoep. Kijken naar hier het leven op de straat voorbijgaat. De sfeer is gemoedelijk, open, spontaan. Geen gedoe. Mijn Spaans moet nog even wennen aan de Cubaanse tongval, maar zo langzamerhand beginnen er weer wat woordjes binnen te druppelen.

Vrijdag
De eerste dag met indrukken zit erop. Ik ben drie aanzoeken, 4 telefoonnummers, talloze vriendschappelijke zoenen en twee vriendinnen verder. De woorden hola que tal in combinatie met que linda, unbeso, guapa en andere equivalenten zijn vandaag meerdere malen de revue gepasseerd. De Cubaanse macho mannen flirten er lustig op en steken niet onder stoelen of banken dat ze gecharmeerd zijn. Mijn rode haar in combinatie met mijn camera wordt door zowel de vrouwen als de mannen meer dan interessant gevonden. En behalve flirts levert dat ook gewoon heel mooie gesprekken op. Met Daniel bijvoorbeeld, of Dani zoals hij zei. Sigaar in de mond, genietend en gewoon op de foto wilde en daarna een praatje aanknoopt en een stukje meeliep. Of Christina. De dame die me aansprak toen ik vanochtend van mijn kopje koffie genoot. Gewoon waar ik vandaan kwam. Dat ik zo zat te genieten op het terras. Vond ze leuk. 83 was ze en nog volleerd model. Schuddend met haar heupen, borsten vooruit en nog steeds flirtend met de mannen. Ookdat is Cuba. Maar ik heb ook een andere kant van Cuba gezien. De oude dame waar ik vanochtend een foto van maakte en daarna bij haar ging zitten. 85. Nog steeds in de makeup. Geld verdienen door met een sigaar op de foto te gaan. Maar de meeste toeristen gaven niets. Ze had een ongeluk gehad, liep moeilijk, staar, artrose. En geen geld. Ik verstond lang niet alles, maar die universele vrouwen taal maakt dat je wel alles begrijpt. En zo schoof ik vanmiddag weer even bij haar aan. Ze was blij verrast. Stopte haar wat klein geld toe en kreeg een glimlach waar ik bijna tranen van in mijn ogen kreeg. Een knuffel en twee zoenen bij het afscheid, net als van haar vriendin die haar inmiddels gezelschap was komen houden. En de man met de dikke sigaar die het gewoon leuk vond om op de foto te gaan. Het geen probleem vond om tegen een muur te gaan staan voor een mooie achtergrond. Grote glimlach opzette en alleen maar de foto wilde zien verder niets.
Op het terras speelt aan de ene kant een live bandje salsa muziek waar bij bijna niet bij stil kunt blijven zitten, terwijl aan de andere kan een dame wat pasjes herhaalt en herhaalt, heupwiegend en met zonnebril, Helemaal in haar element, maar ook duidelijk niet helemaal ok.

Waar ik nog wel even aan moet wennen is dat de aandacht vaak gevraagd wordt door gefluit of door simpelweg kusgeluiden te maken. En ehhh ik weet niet of ik daar wel aan wil wennen…

Cuba y libertad o Cuba Libre

Cuba dus. 10 uur vliegen om aan de andere kant van de wereld en in een andere wereld weer uit te stappen. Ruim 15 graden temperatuur verschil in positieve zin, en 6 uur tijd verschil, vroeger dus. Een wereld van Castro, salsa, cuba libre, oude auto's, sigaren en een afkeer van dollars. Ik ben benieuwd naar die andere wereld. Benieuwd hoe goed (of niet) mijn Spaans nog is. Maar ik ben vooral benieuwd naar de mensen, hun verhalen. Ik hoop dat ik daar een glimp van op kan vangen. Een groot aantal dagen logeer ik in zogenaamde casa particolares. De Cubaanse versie van B&B, maar ik vermoed dan wel met de Zuid Amerikaanse inslag. Daar hoop ik de verhalen te horen, het echte Cuba te zien, de ziel van het land te zien. Daar hoop ik mijn mooiste foto's te maken. En natuurlijk, ook ik hoop zo'n schitterende grand lady als hieronder tegen te komen!

Over tulbanden, douchemutsen en meer...

Natuurlijk is Marokko niet alleen maar natuur, woestijn, ezels en kamelen. Ook het modebeeld is net iets anders dan hier in Nederland. Het merendeel van de mensen loopt in een djellaba. Een lange jurk, al dan niet met capuchon. En ja, die djellaba wordt door zowel mannen als vrouwen gedragen. De vrouwen dragen de djellaba in verschillende kleuren. De mannen meestal een wat beige/witte kleur. En de vrouwen inderdaad ook met de onvermijdelijke hoofddoek. Al dan niet matchend met de rest. En ja, ik heb prachtige vrouwen gezien gehuld in zwarte gewaden. Nagels gelakt en als de wind dan speelt met die zwarte stof dan ziet dat er echt wel mooi uit. Enkels en voeten zijn het enige stikje bloot dat wordt prijsgegeven. Maar ook vrouwen die zo gekleed zijn dat ze niet op zouden vallen in de PC Hooft of Amsterdam Oud Zuid. En alles wat daar tussen zat. Het waren mischien vooral wel de toeristen die opvielen door hun kleding. En de mannen. Tsja... sommige mannen liepen gewoon in westerse kleding andere in die lange jurk. Of afgewisseld. Zoals onze gids. Overdag spijkerbroek en 's avonds de jurk, al dan niet in combinatie met een tulband. Maar wat vooral onvermijdelijk was bij de mannen: gele pantoffels. Ik heb nog nooit zoveel gele pantoffels gezien als in Marokko. Vooral bij de wat oudere mannen. En ja, ook de onvermijdelijke gympies. Nike is overal te koop! De tulbanden snap ik nu ook beter. Want op een kameel met de wind in je haren en de zon hoog aan de hemel is het vooral praktisch. Een deel van de tulband beschermt je nek tegen overmatige zonneschijn en houdt je hoofd koel. Maar vooral bij de onvermijdelijke zandstormen is er geen betere dracht dan de tulband. En als je in een zandstorm terecht komt zonder tulband, dan ben je heel blij met een sjaal die je kunt gebruiken om je geszicht tegen het zandstralen te beschermen maar er ook voor te zorgen dat het zand niet in je ogen, oren, neus en mond komt. Hoewel er geen garantie is. Knarsetanden is onderdeel van de totale belevenis.
En de douchemutsen? Dat is er een van een heel andere orde waarover ik maar een ding kan zeggen: what happens in the hamam, stays in the haman. En daar is alles mee gezegd...

Opnieuw los van tijd

Opnieuw los van tijd. Zittend op de top van een zandduin. Omringd door zand. Boven me. Onder me. Naast me. De warme wind geselt en streelt me tegelijkertijd. Omarmt me terwijl ze nog meer zand naar me toeblaast. De nog aanwezige zonnestralen maken schaduwen op de duinen. Niet alleen de wind beneemt me de adem. Ook het uitzicht. Zoveel schoonheid. Weidsheid. Zoveel zandkorrels die dit totale landschap maken. Een landschap dat elke seconde, elke minuut, elk uur, elke keer als ik kijk weer anders is. Elke keer weer even mooi.

Duizend en een nacht. Als in een real life sprookje. Geuren en kleuren die zo anders zijn. Zo helder. Zo sterk. Het leven zo herkenbaar en toch zo anders. Alsof er twee werelden zijn. Modern en westers en traditioneel en oosters. En die twee werelden smelten hier samen als een avontuur in duizend en een nacht.
De medina is als een levend doolhof waar verdwalen de makkelijkste optie is. Waar donker en licht elkaar afwisselen. Smalle donkere straatjes en zonovergoten pleintjes met kruiden die je neus plezierig prikkelen. Kleuren en taferelen die je ogen meer dan de kost geven. Gedachten die gaan en komen. Herinneringen en emoties hand in hand.
Landschappen die elk uur, elke dag weer anders zijn. Van de steile hoge ruige Atlas tot de zachte rode zandduinen in de Sahara. Van dorre vlaktes tot zeeen van dadelpalmen. En altijd de toppen van de Atlas die alles vanaf een afstand bekijken. Overzicht houden.
De mensen kijken. Verwonderen. Terug kijken. Contact maken. Kleine praatjes die je opeens een glimp laten zien van hun leven. Keihard. In hun gezicht zie je het harde leven in de diepe lijnen. Maar als je goed kijkt zie je in hun ogen de zachte blikken van nieuwsgierigheid naar meer.
Afgelegen waterputten. Ontmoetingsplaatsen. Water dat voor ons een welkome afkoeling betekent, maar hier keiharde werkelijkheid en noodzaak: drinkwater.

De eerste indruk was veel meer dan aleen een eerste indruk. De eerste kennismaking raakte mijn hart. Zo anders en toch zo hetzelfde. Nooit meer verbazing. Alleen nog maar verwondering. Avonturen zijn altijd los van tijd!

Van soukh naar sahara

Daar sta je dan. Ruim op tijd. Gedoucht. En nog volop tijd om te ontbijten. Zo hadden we het in ieder geval in gedachten. We hadden alleen niet gemerkt dat het een uur later was dan wij veronderstelden. Geen twee uur tijdsverschil maar een uur. De verbazing kwam pas toen ik tegen de gids zei dat hij wel erg vroeg was en hij alleen maar kon antwoorden dat hij gewoon op tijd was. Daar sta je dan...

En dan het avontuur. Zigzaggend door de Atlas. Langs afgronden. Steile hellingen. Haarspeldbochten. En eindeloos mooie uitzichten. Van drukte naar rust. Van begroeiing naar zand. En alles wat daar tussenin zit. Mooie stop in Ben el Hadouit. World Heritage. Spannende straatjes waar de tijd heeft stil gestaan. Mooie doorkijkjes. Een plek waar je stil wordt. Waar je ogen te kort komt. Je oren gestreeld worden door de plaatselijk artiest die een deuntje speelt dat danst op de zuchten van de wind en de melodie zich wentelt in de warmte van de zon. Waar als je lacht de lach terug komt. Beneden waar de rivier moet stromen loopt een man met drie kamelen. Een groene strook slingert zich voort langs de oevers. Aangevend dat er daar nog water is. Fel afstekend stegen de dorre droogte. Onderweg naar Ouzazate lijken de dorpjes een met het landschap te worden Opgaand in hun omgeven. De torens van de moskee als enig referentiepunt achterlatend. De kashba hier is een bijzondere. Je verdwaalt er meteen. Trappetjes en doorgangen die je uiteindelijk in de mooiste kamer brengen. Plafonds met kleurrijk houtwerk. Waar je eigenlijk op je rug moet gaan ligeen om er volledig van te kunnen genieten. Buiten is het rode roze zandsteen gebouw versierd met geometrische motieven. De gaten nog zichtbaar waar de steunlatten voor de bouwers gerust hebben. De huizen die achter dit gebouw verborgen liggen hebben smalle staatjes. De zon komt er niet maar laat wel mooie schaduwen na op de prachtige houten deuren. De mensen zitten buiten. Groeten vriendelijk. Willen niets van je. Hoe anders kan de wereld er opeens uitzien.

Nu zit ik buiten. Onder het licht van de maan. Duizenden sterren die strijden om het mooiste plaatsje. De geur is een beetje kruidig, nat en toch droog. Zo'n geur die je aleem maar tegen kunt komen in een omgeving waar het droog is. Ik denk terug aan eerdere avonturen. Denk terug aanwat ik schreef in Kenia. De maan die me zachtjes streelde met haar licht om me te laten weten dat ze over me waakte. Nu opnieuw de maan die zachte schaduwen achter laat zodat donker niet donker is. Je je nooit alleen kunt voelen. Het avontuur hier is nog lang niet voorbij!

Arabian Adventure

Het lijkt een sprookje uit duizend en een nacht. De Medina. De geur. De mensen. Het geluid. De zingende doordringende stem van de man die oproept tot gebed maar ook het geluid van de man die slangen aan het bezweren is. Het lijkt niet van deze wereld. Parallel universum. Er is overal wat te zien. Elke bocht vertelt een nieuw verhaal. Een nieuw avontuur. Alleen maar kijken. Voelen. Willen zijn. Verdwalen. Zitten. Genieten.

De Medina is een warboel van straatjes en pleintjes. Alles lijkt op elkaar. "Het komt me hier wel erg bekend voor" was vandaag in ieder geval een gevleugelde uitspraak. Overal waar je kijkt gebeurt iets. En alles wat je maar kunt bedenken is hier te koop. Van aardewerk potten en pannen tot leren tassen. Van zilverwerk tot zoetigheid. Van hennatattoos tot wollen mutsen. De mensen zijn een mengelmoes van meer dan traditioneel tot modern. Van volledig gesluierd tot hand in hand met je liefje over straat lopen.

De indrukken hebben moe gemaakt. Moe en voldaan. Het avontuur is gestart!!

Lelan adventure in beelden